در این مقاله قصد داریم معایب و مزایای میدی کنترلر و پیانو برای استفاده در استودیوی خانگی را بررسی کنیم. با تنزو موزیک همراه باشید. 

بیش از چهارصد سال از ساخت نخستین نمونه‌های پیانو می‌گذرد و در طول این مدت، این ساز تغییرات عمده‌ای را تجربه کرده است. امروزه به لطف پیشرفت علم کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال، می‌توان عملکرد مشابهی با گرند پیانوهای چند صد کیلویی را از یک دستگاه چند کیلویی قابل حمل دریافت کرد. 

همچنین با اختراع میکروفن و اسپیکر، نحوه ضبط، پخش و انتقال موسیقی و گوش دادن به آن نیز کاملا متحول شد و محل تولد موسیقی از سوله‌های عظیم با تجهیزات آهنگسازی غول پیکر، به استودیوهای کوچک خانگی منتقل شد.

حال سوالی که برای هنرجویان علاقه‌مند به پیانو پیش می‌آید این است که آیا خرید یک گرند پیانو در دنیای دیجیتال امروزی، امری منطقی است؟‌ برای پاسخ به این سوال، باید به تفاوت‌های بین این دو ساز پرداخته و گزینه مناسب استودیوهای خانگی را انتخاب کنیم. 

میدی (MIDI) چیست؟

MIDI یکی از مهم‌ترین ابزارهای صنعت‌ موسیقی است که می‌تواند اتصال دستگاه‌های مرتبط با موسیقی به یک‌دیگر را به میزان قابل توجهی تسهیل کند. اگر با هرکدام از تجهیزات دیجیتال استودیویی کار کرده باشید،‌ احتمالا با MIDI سروکار داشته‌اید، چرا که تقریبا تمامی ابزار دیجیتال مرتبط با موسیقی از رابط MIDI بهره می‌برند. واژه MIDI مخفف Musical Instrument Digital Interface بوده و به رابط نرم‌افزاری خاصی گفته می‌شود که به کامپیوتر و اجزای الکترونیکی سازها، قابلیت اتصال به یک‌دیگر را اعطا می‌کند. MIDI را می‌توان استاندارد و زبانی در نظر گرفت که تمامی تجهیزات دیجیتال را با یک‌دیگر همگام‌سازی می‌کند. در حقیقت میدی زبانی است که تمام تجهیزات استودیویی با استفاده از آن، با یک‌دیگر ارتباط برقرار می کنند و با استفاده از این استاندارد، هر کدام از تجهیزات دیجیتال تولید شده در سرتاسر دنیا، فارغ از برند یا نوع محصول، می‌تواند به تجهیزات دیگر استودیو متصل شود

میدی کیبورد و میدی کنترلر چیست ؟

هر دستگاهی که توانایی تولید سیگنال میدی برای ارسال به دستگاه‌های مختلف را داشته باشد و بتواند فایل میدی را بر اساس نیاز نوازنده تغییر دهد، میدی کنترلر نام دارد. در حقیقت وظیفه میدی کنترلر، کنترل کردن و آدرس دهی ساز میدی مورد نظر است. برای مثال، ساده‌ترین و در عین حال متداول ترین نوع از میدی کنترلر‌ها، میدی کیبورد یا همان دستگاهی است که به اشتباه به اسم ارگ شناخته می‌شود. حال حالتی را تصور کنید که میدی کیبورد به یک پلاگین و یا دستگاه سینتی‌سایزر واقعی متصل شده است. در این حالت تمامی صداهای قطعه موسیقی توسط سینتی‌سایز تولید شده، و ریتم و Sequence و میزان حجم صدا توسط میدی کیبورد تعیین می‌شود. در این مجموعه موسیقایی، پلاگین نقش MIDI Musical Instrument و میدی کیبورد، نقش MIDI Controller را بازی می‌کند. دقت داشته باشید که مجموعه‌های تغییر دهنده صدا مانند پدال افکت، مولتی افکت، دیجیتال افکت و … جزئی از میدی کنترلر ها محسوب نمی‌شوند، چرا که بر طبق تعریف، میدی کنترلر مستقیما با ساز میدی سر و کار دارد و تغییرات و پالایش سیگنال صدا، ارتباطی با میدی کنترلر ندارد. 

تفاوت های پیانو و میدی کنترلر

مهم‌ترین تفاوت در خرید میدی کنترلر و گرند پیانو، به نیازهای کاربر باز می‌گردد. اگر هدف تنها دریافت صدای دقیق و با کیفیت از «پیانو» باشد، بدون شک پیانو و گرند پیانو گزینه بهتری است. اما اگر قرار است که پیانو به عنوان تجهیزات استودیو مورد استفاده قرار بگیرد، میدی کنترلر می‌تواند امکانات و قابلیت‌های بسیار بیشتری را در اختیار نوازنده قرار دهد. در حقیقت با استفاده از یک نرم‌افزار آهنگسازی و یک میدی کنترلر، می‌توانید به میلیون‌ها بانک صدا و انواع مختلفی از پلاگین‌ها دسترسی داشته باشید. 

میدی کنترلر یا پیانو؟ کدام گزینه برای استودیوی خانگی مناسب تر است؟

این موضوع با دو فاکتور اندازه استودیو و میزان بودجه نوازنده ارتباط مستقیمی دارد. اگر می‌توانید برای گرند پیانو هزینه کنید و استودیوی شما نیز فضایی مناسب برای قرارگیری این ساز عظیم‌الجثه را دارد، خرید گرند پیانو را می‌توان گزینه مناسبی تلقی کرد. اما با توجه به این که استودیو خانگی بر طبق تعریف، در خانه نوازنده طراحی و ساخته شده است، فضای مورد نیاز برای گرند پیانو را نمی‌توان در این استودیوها تعبیه کرد.  همچنین ارزان‌ترین نسخه از گرند پیانو، به مراتب گرانتر از میدی کنترلرهای بالارده است و همین موضوع کمی کفه ترازو را به سمت میدی کنترلر سنگین می‌کند. 

نحوه استفاده از میدی کیبورد و کنترلر

عملکرد میدی کیبورد و میدی کنترلر نیاز به ست‌آپ و آماده سازی زیادی نداشته و استفاده از آن به آسانی صورت می پذیرد. دقت داشته باشید که برای دریافت بانک صدا و افکت‌های مختلف، دو راه پیش رو دارید. 

در صورتی که میدی کنترلر شما به بانک داخلی صدا و پردازشگر اینترنال مجهز شده است، می‌توانید با استفاده از فلش USB یا هر درگاه اتصالی دیگر، اطلاعات و بانک صداها و افکت‌های مورد نظر خود را به حافظه داخلی میدی کیبورد یا میدی کنترلر منتقل کرده و با استفاده از آن، به خلق قطعه موسیقی مشغول شوید.

در حالت دوم و پیشنهادی، می‌توان میدی کیبورد یا میدی کنترلر را از طریق کابل MIDI و رابط‌های آن، به کامپیوتر مجهز به نرم‌افزار ورک‌استیشن صدا (DAW) متصل کرده و از امکانات بی‌شمار آن بهره ببرید. در حقیقت در این حالت، میدی کیبورد یا میدی کنترلر در نقش رابط فیزیکی نرم‌افزار آهنگسازی عمل می‌کند و تمامی افکت‌ها و بانک‌های صدای آن را در قالب میدی کیبورد در اختیار نوازنده قرار می‌دهد. 

نحوه پیکربندی ، راه اندازی و استفاده از میدی کنترلر

برای راه اندازی میدی کنترلر، می‌توانید با طی کردن چند قدم ساده، دستگاه را به تجهیزات استودیویی خود متصل کنید.

• پیش از نصب و راه اندازی میدی کنترلر، بهتر است دفترچه Manual داخل جعبه آن را مطالعه کنید. بسیاری از شرکت‌های سازنده میدی کنترلر، در داخل جعبه محصولات خود، کد لایسنس قانونی اکثر نرم‌افزارهای آهنگسازی معروف دنیا را قرار داده‌اند که نوازنده می تواند با استفاده از آن‌ها، نرم‌افزار آهنگسازی و ورک‌استیشن (DAW) مورد نظر خود را نصب کند.
• میدی کیبورد و یا میدی کنترلر خود را از طریق کابل MIDI یا اتصالات مرتبط به آن، به کارت صدا متصل کنید. 
• در این مرحله، اکثر تجهیزات الکترونیک ساخته شده توسط برند‌های معتبر دنیا، توسط کامپیوتر و نرم‌افزار آهنگسازی شناخته می‌شوند و فرآیند همگام سازی آن‌ها با کامپیوتر به صورت اتوماتیک صورت می پذیرد. ممکن است در بعضی شرایط خاص، برای عملکرد درست میدی کنترلر، نیاز به نصب نرم‌افزار و یا درایور جداگانه‌ای باشد که می‌توان آن را از طریق وبسایت رسمی یا CD داخل جعبه محصول، نصب کرد.
• در این مرحله، نرم‌افزار آهنگسازی DAW میدی کنترلر شما را شناسایی کرده و آن را در دسته دستگاه‌های میدی کنترلر‌ها جای می دهد. در این حالت، نوازنده و موزیسین می‌تواند به راحتی تمام بانک‌ صدا، سازهای مجازی، پلاگین و … خود را روی میدی کیبورد بارگذاری کرده و به استفاده از آن‌ها مشغول شود. 

راهنمای خرید میدی کیبورد و کنترلر

در خرید میدی کنترلر، نیازهای نوازنده در درجه اهمیت نخست قرار می‌گیرد. در حالی که میدی کنترلر‌ها کاربردهای بی‌شماری در صنعت موسیقی دارند، اما خرید میدی کنترلر‌های متعدد بدون در نظر گرفتن کاربرد آن‌ها، صرفا به عنوان اتلاف منابع و سرمایه محسوب می‌شود. برای مثال، یک دی جی می‌تواند به کمک Fader Controller، میکس قطعات موسیقی را به میزان قابل توجهی سرعت بخشیده و روند کاری آن‌را تسهیل کند. دقت داشته باشید که دی جی بدون فیدر کنترلر نیز می‌تواند تمامی این اعمال را انجام دهد، اما پیشرفت و انجام این فرآیند با سرعت بسیار کمتری نسبت به فیدر کنترلر صورت می‌پذیرد. 

یا برای مثال، کیبورد کامپیوتر می‌تواند در نقش یک میدی کیبورد ایفای نقش کند، اما حس و سرعت نوازندگی با میدی کنترلر به هیچ وجه قابل مقایسه با نوازندگی با کیبورد کامپیوتر نیست.

میدی کنترلرها بسیاری از اعمال و تکنیک‌های نوازندگی را تسهیل می کنند و قابلیت‌های بی‌شماری را به واسطه دیجیتال بودن خود، در اختیار نوازنده قرار می‌دهند. 

همچنین در هنگام خرید میدی کنترلر، بهتر است آن را از برند‌های معتبر و شناخته شده بازار تهیه کنید. دلیل این موضوع، ماندگاری بیشتر در طول زمان و سازگاری بهتر آن‌ها با دیگر تجهیزات استودیویی است. برای مثال، در صورت خرید محصولات شرکت Native Instrument، می‌توانید آن‌ها را به صورت خودکار با نرم‌افزار Ableton Live suite همگام سازی کرده و به استفاده از آن‌ها مشغول شوید. 

دقت داشته باشید که بهترین میدی کنترلر برای  استودیو خانگی، میدی کنترلری است که به خوبی در بین تجهیزات صدای شما جای گرفته و تمام نیازهای شما را برطرف کند.