مطمئنا تا به حال اصطلاح «سمپل» و «سمپلینگ» در صنعت موسیقی به گوش شما خورده است. این اصطلاح بسیار کاربردی، به یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های نوازندگی اشاره دارد که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
سمپل چیست ؟
در معنای لغوی، سمپل (Sample) به معنای نمونه برداری از چیزی است و از این اصطلاح در بسیاری از بخش‌های علوم استفاده می‌شود. برای مثال در علم پزشکی، سمپل به فرآیند نمونه برداری از بافت بیمار گفته می‌شود؛ در صنعت خاکبرداری، به برداشت نمونه خاک از منطقه مورد نظر، سمپلینگ گفته می‌شود. همان‌طور که می‌بینید، این اصطلاح در تمامی صنایع کاربردی بوده و در همه آن‌ها، به معنای نمونه برداری است.
سمپل در موسیقی چیست؟
همان‌طور که در پاراگراف قبل به آن اشاره شد، سمپل به معنای نمونه برداری از هر پروژه‌ای است. حال در صنعت موسیقی، سمپل نیز به معنای نمونه برداری از بخش خاصی از یک قطعه صداست. به فرآیند نمونه برداری از هر قطعه صدا، سمپلینگ گفته می‌شود.
دقت داشته باشید که مفهوم سمپلینگ تنها محدود به موسیقی نیست و هر قطعه صدای ضبط شده توسط میکروفن یا تولید شده توسط سینتی‌سایزر، میتواند به عنوان یک نمونه سمپل مورد استفاده قرار بگیرد. برای مثال، در صورتی که نوازنده صدای خش خش برگ را از قطعه فیلم یا موسیقی خاصی جدا کند، به این معناست که وی صدای برگ درخت را سمپل کرده است.
سمپلینگ در موسیقی چیست و چه کاربردی دارد؟
در صورتی که در ساخت موسیقی خود از المان‌های از پیش ساخته شده و ضبط شده توسط فرد دیگری استفاده کنید، در اصطلاح شما از متد سمپلینگ در ساخت موسیقی خود استفاده کرده‌اید.
دقت داشته باشید که سمپلینگ صدا هیچ محدودیتی ندارد و می‌توان بی‌نهایت شرایط مختلف را برای آن تعیین کرد. برای مثال، هر نوازنده‌ای میتواند از سمپل ریتم، ملودی، بیت، وکال، صدای سخنرانی، صدای محیطی و … در موسیقی خود استفاده کند و از این بابت، هیچ محدودیتی وجود ندارد.
آیا استفاده از سمپل در موسیقی اشتباه است ؟
مطلقا خیر! شاید استفاده از سمپل بی کیفیت باعث کاهش قطعه موسیقی شما شود و یا میکس بد یک قطعه منجر به تمایز سمپل بشود، اما استفاده از از سمپل به هیچ وجه اشتباه نیست و هیچ دلیلی برای عدم استفاده از آن وجود ندارد. در حقیقت سال‌هاست که مشکلات کیفیت صدا در سمپلینگ از بین رفته است و تفاوت چندان زیادی بین صدای ضبط شده و سمپل پک وجود ندارد.
جالب است بدانید که تا پیش از سال ۲۰۱۴، بردن جایزه بهترین موسیقی سال مراسم Grammy Awards با استفاده از قطعات موسیقی سمپل شده ممکن نبود و کسی که از سمپلینگ در موسیقی خود استفاده کرده بود، نمی‌توانست در این بخش شرکت کند. البته با پیشرفت کیفیت صدا و عدم توانایی تمایز قطعات سمپل شده با صدای ضبط شده، این قانون از این بخش از Grammy حذف شد.
تاریخچه سمپلینگ
سمپل کردن قطعات موسیقی مختلف به دوران دهه ۳۰ و ۴۰ میلادی بازمی‌گردد؛ جایی که نوازندگان Jazz برای ادای احترام به رقبای خود، از سمپلهای به کار رفته در موسیقی آن‌ها استفاده می‌کردند. حال این نوع از سمپل ممکن بود که به یک ریف ساده ختم شده و یا یک ملودی کامل را در بر بگیرد.
ظهور هیپ هاپ
بدون شک می‌توان نقطه عطف تکنیک سمپلینگ را در زمان ظهور موسیقی هیپ هاپ جستجو کرد. تکنیک سمپلینگ Break Beats که توسط دی‌جی‌ها و موزیسین‌های دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی مورد استفاده قرار می‌گرفت، به سرعت جای خود را به تکنیک‌های ساده سمپلینگ داد و توانست تا محبوبیت موسیقی هیپ‌هاپ را دو چندان کند. دراین تکنیک، از Kickها و تکه‌های درام موسیقی‌های Jazz مشهور دنیا استفاده می‌شد تا در عین ایجاد حس نوستالژی، صدایی آشنا را به گوش کاربر برساند.
ظهور موسیقی House
با فراگیری تکنیک‌های مختلف سمپلینگ و ارائه دستگاه‌های سمپلر مختلف به بازار، موسیقی Disco کلاسیک جای خود را به آرامی به سبک موسیقی جدیدی به نام House Music داد. این سبک از موسیقی که بر اساس موزیک‌های Disco دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی توسعه یافته بود، به سرعت جای خود را در تمامی کلاب‌های دنیا پیدا کرد و توانست تا موزیک دیسکو را به طور کلی از صحنه محو کند. در این سبک از موسیقی، سمپلینگ و لوپ نقشی عمده را ایفا می‌کردند، چرا که استفاده از این تکنیک باعث ایجاد صداها و قطعات موسیقی منحصر به فردی می‌شد که نمونه آن تا پیش از این، در صنعت موسیقی مشاهده نشده بود.
ابداع اولین سمپلر دنیا
در سال ۱۹۷۹، اولین دستگاه سمپلر دنیا با نام تجاری Fairlight CMI، توسط Tony Furse طراحی شد. وی با ترکیب یک رایانه و فلاپی دیسک با یک پیانوی کلاسیک، موفق به تولید اولین سینتی‌سایزر/سمپلر دنیا شد. این دستگاه می توانست با دستکاری Pitch سمپل ورودی از طریق دیسک فلاپی، صدای خروجی دستگاه را تغییر داده و صدایی جدید را تولید کند. نسخه اولیه این سمپلر، بسیار ناکارآمد بود و Furse تنها توانست ۱۲۰ نسخه تولید شده از آن را به فروش برساند. اما پروژه وی و دستگاه ابداع شده توسط وی، دنیای موسیقی الکترونیک را برای همیشه متحول کرد و توانست تا سرعت رشد این بخش از صنعت موسیقی را چند صد برابر کند.
AKAI، سوخت موتور جت موسیقی الکترونیک
پس از معرفی اولین سمپلر توسط Furse و استقبال گسترده از دستگاه‌های سمپلر، شرکت AKAI وارد بازار تجهیزات موسیقی الکترونیک شد. با ورود این شرکت و عرضه MPC60، دستگاه های سمپلر وارد عصر جدیدی شدند؛ در آن زمان، تمام استودیوهای آهنگسازی دنیا از این سمپلر AKAI بهره می‌بردند و این شرکت نیز به عنوان سلطان بی‌چون و چرای تجهیزات موسیقی الکترونیک شناخته می‌شد.
جایگاه سمپل در آهنگسازی امروزی
امروزه بسیاری از موزیسین‌ها و آهنگسازان از سمپلهای مختلفی در قطعات موسیقی خود استفاده میکنند. این سمپل‌ها معمولا از فایلهای ضبط شده توسط Foley Artist ها برداشته شده و یا از طریق پکیج‌های سمپل تامین می‌شود. امروزه ساخت قطعه موسیقی با استفاده از سمپل، امری کاملا معمولی و رایج محسوب شده و نوازندگان بسیاری برای افزایش راندمان کاری و سرعت پروژه خود، از سمپل در موسیقی استفاده میکنند.
سمپلهای موسیقی را از کجا دریافت کنیم؟
برای داشتن سمپل پک و بانک‌های صدای مختلف، میتوانید به سه طریق مختلف اقدام کنید :
۱- سمپل پک‌های Royalty Free
این نوع از سمپل پک‌ها، به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است و هر نوازنده‌ای میتواند با یک سرچ ساده در گوگل، به بانک‌های صدای متعدد و رایگان بسیار پرقدرتی دسترسی داشته باشد. دقت داشته باشید که هیچ ارگان یا سازمانی برای استفاده از سمپلهای Royalty Free، نمی‌تواند از شما شکایت کند؛ چرا که این سبک از سمپل‌ها، برای استفاده تجاری عموم آزاد است.
2-سمپل پک‌های پولی
بسیاری از سمپل‌پک‌های حرفه‌ای که معمولا شامل قطعات و تکه‌های موسیقی‌های معروف می‌شوند، برای استفاده تجاری آزاد نیستند و استفاده از آن‌ها، مشکلات حقوقی بسیاری را برای نوازنده پیش می‌آورد. حال برای حل این مشکل، نوازنده باید لایسنس استفاده از سمپل پک را از وبسایت‌هایی که به فروش این پک‌ها مشغول هستند، دریافت کند. برای مثال وبسایت Tracklib هزاران سمپل پک بسیار با کیفیت را با قیمت ۵.۹۹ دلار در ماه، در اختیار موزیسین‌ها قرار می‌دهد.
۳- سمپل صدای مورد نظر توسط میکروفن
بهترین راه برای به دست آوردن صدای مورد نظرتان، ساخت آن صدا با استفاده از تجهیزات در دسترس است. با استفاده از یک میکروفن وکمی خلاقیت، میتوانید تقریبا هر صدایی را ساخته و آن را با استفاده از فیلتر و اکولایزر، بهبود ببخشید. البته سمپل صدا زمانی توصیه می‌شود که به دنبال صدایی بسیار خاص هستید و نمی‌توانید نمونه آن را در هیچ سمپل پکی پیدا کنید. دقت داشته باشید که فرآیند سمپل صدا بسیار وقت گیر و زمان بر است و ممکن است سرعت پروژه کاری موزیسین را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
چگونه از سمپل صدا استفاده کنم؟
برای استفاده از سمپل و ساخت قطعات موسیقی با آن، نیاز به دانش موسیقی و آهنگسازی خواهید داشت و همچنین داشتن یکی از موارد زیر الزامی است :
۱- نرم‌افزار آهنگسازی (DAW)
تمامی نرم‌افزارهای آهنگسازی بر اساس اصول سمپلینگ ساخته شده‌اند و استفاده از بانک صدا و سمپل در آن‌ها، به آسانی هرچه تمام تر صورت می‌پذیرد. نرم‌افزارهایی همانند Ableton، Cubase، FL Studio و …، همگی از چند بانک صدای مختلف پشتیبانی کرده و حتی در درون خود، چند سمپل پک برای انواع سازهای مختلف را نیز دارند.
۲- سمپلر :
شاید روش بهتر و جذاب تر استفاده از سمپل در موسیقی، استفاده از دستگاه‌های سمپلر است. انواع میدی پد، سیکوئنسر، سمپلر و درام ماشین‌های موجود در سطح بازار می‌توانند تمام نیازهای شما در استفاده از سمپل را برطرف کرده و امکانات یک استودیوی کامل را در اختیار شما قرار دهند.
۳- استفاده از میدی کیبورد
میدی کیبورد که در ایران به اشتباه به آن ارگ گفته می‌شود، یکی از دستگاه‌هایی است که قابلیت بارگذاری بانک صدا را داراست. همچنین در صورتی که میدی کیبورد شما دارای حافظه داخلی نیست، میتوانید آن را به یک دستگاه کامپیوتر مجهز به نرم‌افزار آهنگسازی متصل کرده و بانک‌های صدای خود را روی آن بارگذاری کنید.
سوالات متداول پیرامون سمپل در موسیقی
- آیا استفاده از سمپل قانونی است؟
- کاملا! در صورتی که قصد استفاده از سمپل قطعه موسیقی فرد دیگری را دارید، در صورتی که وی این قطعه را Royalty Free اعلام نکرده باشد، باید با وی تماس گرفته و مجوز استفاده از قطعه موسیقی وی را دریافت کنید. دقت داشته باشید که این مورد تنها در مورد سمپلهای غیر رایگان برقرار است و استفاده از سمپلهای Royalty Free کاملا آزاد است.
- چه افرادی در موسیقی خود ، از سمپل استفاده میکنند؟
- به طور کلی، همه افراد فعال در صنعت موسیقی! استفاده از سمپل محدود به هیچ سبک موسیقی نبوده و بسیاری از نوازندگان، صدابرداران، فیلمسازان و … از سمپل در قطعات صدای خود استفاده میکنند.
- آیا میتوانم سمپلهای ضبط شده توسط خودم را به فروش برسانم ؟
- بله! در صورتی که سمپل شما دارای کیفیت مناسبی باشد، میتوانید آن را با همکاری وبسایتهای تولید کننده بانک صدا، به فروش برسانید. دقت داشته باشید که سمپل یک فایل صدای ساده، معمولا ارزش خاصی ندارد و باید تعداد فایلهای بانک صدای شما، بیش از چند فایل کوچک و ساده باشد.
- آیا استفاده از درام پد، تاثیر خاصی روی سمپلهای من دارد؟
- از نظر کیفیت؟ نه . از نظر سرعت کار و سرعت آهنگسازی، بدون شک استفاده از درام پد و میدی کیبورد میتواند کمک شایانی به روند کاری شما داشته باشد .
