در این مقاله قصد داریم به معرفی انواع تیونر پرداخته و کاربردهای آن در موسیقی را بررسی کنیم. با تنزو موزیک همراه باشید.
معرفی تیونر
سوال بسیار متداولی که در دنیای موسیقی معمولا افراد تازه کار با آن روبرو میشوند این است که تیونر چیست و چه کاربردی دارد؟ تیونر ابزاری بسیار پرکاربرد در دنیای موسیقی است که با سیگنال صدای مرجع یک ساز برای کوک خاص تنظیم شده است. در این مرحله، نوازنده با نواختن ساز خارج از کوک، صدا یا سیگنال صدا را به تیونر می‌رساند و تیونر، این سیگنال صدا را با نسخه مرجع مقایسه کرده و در صورت عدم انطباق این دو فرکانس، کوک نبودن ساز را به اطلاع نوازنده می‌رساند. به طور کلی، انواع مختلف تیونر روش‌های مختلفی برای دریافت صدا دارند اما نحوه عملکرد آن‌ها تقریبا یکسان است.
نحوه کار با تیونر
روش‌ها و متد‌های زیادی برای کوک کردن ساز وجود دارد که در ادامه به بررسی اجمالی هرکدام خواهیم پرداخت.
آموزش كوك كردن گيتار با تیونر
در این روش، نوازنده ساز را به یک دستگاه خروجی به نام تیونر متصل میکند؛ سپس کوک مورد نظر توسط نوازنده وارد شده و تیونر فعال میشود. در این حالت نوازنده با نواختن سیم مورد نظر و چرخاندن پیچ تیونر، میتواند فرکانس مورد نظر خود را مورد بررسی قرار دهد. در صورتی که فرکانس خروجی ساز با فرکانس ورودی تیونر منطبق شود، کوک شدن سیم مورد نظر از طریق نشانگر‌های تیونر به اطلاع نوازنده می‌رسد.
روش کارکرد با تیونرهای مختلف، با توجه به گستردگی برندها و انواع مختلف آن‌ها، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؛ ولی به صورت کلی، نوازنده با قرار دادن یک نت به عنوان مرجع، شروع به تنظیم سیم ساز کرده و تیونر در هنگام رسیدن به کوک مورد نظر، این موضوع را از طریق نشانگر یا صفحه نمایش خود، به اطلاع کاربر می‌رساند. برای اطلاعات بیشتر پیرامون نحوه كوک كردن گيتار با تيونر، به پاراگراف زیر توجه کنید.تیونرها با توجه به تکنولوژی به کار رفته در آن‌ها، به دو دسته اصلی تقسیم میشوند.
تیونر میکروفن دار
نمونه ساده تیونرهای موجود در بازار، تمام اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق میکروفن داخلی دریافت کرده و با توجه به آن، تغییرات نت صدا را به اطلاع کاربر می‌رسانند. این سبک از تیونرها پاسخگوی نیازهای ۹۹ درصد کاربران بوده و میتواند کوک کردن انواع گیتار را تسهیل کند.
تیونر وارسی کننده سیگنال
در این مدل خاص از تیونرهای پیشرفته، به جای بررسی صدای خروجی از امپ یا اسپیکر، سیگنال صدای خروجی ساز به صورت جامع بررسی میشود. این مدل خاص تیونر از طریق کابل، سیگنال پیش از افکت را از ساز دریافت کرده و سپس تغییرات مربوط به تیونینگ را روی این سیگنال دریافتی اعمال میکند. در این حالت، نویز محیطی و نویز امپ تاثیری در دقت کوک ساز نداشته و این عمل با بالاترین دقت ممکن صورت می‌پذیرد.
آموزش كوك كردن ساز با نرم افزار آهنگسازی و ورک‌استیشن صدا
سوالی که در این قسمت پیش میآید این است که اگر نرم‌افزار آهنگسازی توانایی تیون ساز را دارد، پس نقش تیونر چیست؟ در این حالت همه چیز به نحوه اتصال تیونر به کامپیوتر باز می‌گردد.
نرم‌افزارهای آهنگسازی و ورک‌استیشن‌های صدا (DAW)، به تیونرهای نرم‌افزاری بسیار قدرتمندی مجهز شده‌اند که میتواند تمامی سازهای موجود در دنیا را با دقت بالایی کوک کند. در این حالت، نوازنده میتواند سیگنال ساز را در دو حالت به نرم‌افزار آهنگسازی برساند.
اتصال از طریق کابل
با توجه به عدم پشتیبانی کارت صداهای داخلی مادربرد از کابل 6.3inch گیتار یا میکروفون، نوازندگان برای اتصال ساز به رایانه باید از کارت صدا و USB Audio Interface استفاده کنند. در این حالت، نوازنده ساز خود را به کارت صدا متصل کرده و سیگنال آن را از طریق اسپیکر مانیتورینگ صدا و یا هدست دریافت میکند. سپس با اجرا کردن تیونر در نرم‌افزار DAW، ساز را با توجه به نیازهای خود، کوک میکند.
اتصال بدون کابل
در این حالت، نوازنده باید از یک میکروفن متصل به کامپیوتر برای ضبط صدای ساز استفاده کند. در حقیقت هر میکروفونی با قابلیت دریافت سیگنال بدون نویز صدا، میتواند در نقش میکروفن تیونر ظاهر شود. دقت داشته باشید که دقت کوک در این حالت، به مراتب کمتر از حالت اتصال از طریق کابل است.
اهمیت استفاده از تیونر
استفاده از تیونر برای افراد مبتدی، موردی الزامی است چرا که کار کردن با ساز خارج از کوک، نه تنها صدای موسیقی مورد تمرین شما را به می‌ریزد، بلکه روند آموزشی شما را مختل کرده و راحتی گوش شما برای شناختن صدای نت‌ها را کاهش می‌دهد. اما استفاده از تیونر برای کاربر حرفهای نیز کاملا توصیه میشود؛ مخصوصا تیونرهای حرفهای امروزی که میتوانند ساز را با دقت شنوایی ۱ سنت کوک کنند. در مقام مقایسه، یک فرد نوجوان با شنوایی ۱۰/۱۰ میتواند تغییرات صدا به میزان ۷ یا ۶ سنت را تشخیص دهد که این دقت، به مراتب پایین‌تر از دقت یک تیونر حرفهای قرار می‌گیرد.
حال تیون کردن ساز با یک تیونر حرفهای، خصوصا برای اجراهای زنده یا ضبط استودیویی یک موسیقی، امری حیاتی بوده و به همه نوازندگان و هنرمندان توصیه میشود.
مزایا و معایب استفاده از تیونر فیزیکی
با بهتر شدن میکروفون‌های داخلی گوشی‌های هوشمند و بهتر شدن الگوریتم‌های پردازش صدای اپلیکیشن‌های تیونر، فاصله بین تیونرهای فیزیکی و دیجیتال به حداقل رسیده است و کاربر میتواند برای رفع نیازهای خود، از یک اپلیکیشن ساده موبایلی استفاده کند که البته مزایا و معایب خودش را دارد.
از مزایای استفاده از تیونر فیزیکی می‌توان به دقت بسیار بالاتر آن نسبت به اپلیکیشن‌های موبایلی اشاره کرد. در حقیقت ساده‌ترین تیونر Clip-on به مراتب دقت تیون بالاتری نسبت به اپلیکیشن‌های موبایلی دارد. این تفاوت زمانی بیشتر میشود که شما از تیونری با دقت کمتر از ۷ سنت استفاده کنید، چرا که این سبک از تیونرها برای کوک کردن ساز با بالاترین میزان دقت طراحی شده‌اند و هیچ اپلیکیشنی توانایی رقابت با این میزان دقت را ندارد.
در نقطه مقابل، از مزایای اپلیکیشن‌های هوشمند تیونر، می‌توان به گستردگی استفاده آن‌ها برای سازهای مختلف و ارزان بودن یا رایگان بودن آن‌ها اشاره کرد. در حقیقت کاربر مبتدی میتواند به جای خرید محصولی اضافه برای تیون ساز خود، از اپلیکیشنی رایگان برای این موضوع استفاده کند که در ۹۰ درصد اوقات، کاملا جوابگوی نیازهای وی خواهد بود. همچنین عدم نیاز برای خرید تیونر جدید برای سازهای جدید مانند ویالن، یوکللی، گیتار بیس و … نیز یکی از مزیت‌های استفاده از اپلیکیشن‌های تیونر گوشی‌های هوشمند است.
سوالات متداول پیرامون تیونر
-
- تیونر چیست و چه کاربردی دارد؟
- تیونر ابزاری برای کوک کردن سازهای مختلف است و به صورت متداول توسط موزیسین‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.
- دقت سنجی در تیونر چیست و چگونه باید مقدار آن را متوجه شد؟
-
- بسیاری از تیونرهای موجود در بازار، با درجه دقت «سنت» طبقه بندی میشوند. هر چه عدد معیار پاسخدهی سنت کمتر باشد، دقت تیونر بالاتر است. این مقدار معمولا روی جعبه دستگاه درج میشود و اگر دستگاه بسیار دقیق باشد، معمولا شرکت سازنده این معیار را به بزرگی روی جعبه محصول چاپ میکند.
- موارد استفاده وارسی سیگنال برای تیونر چیست و چه کاربردی دارد؟
-
- به منظور افزایش دقت کوک ساز، نوازنده میتواند از تیونرهای بررسی کننده سیگنال استفاده کند. این مدل از تیونرهای بالارده، میتوانند سازهای موسیقی را با دقت ۱ سنت تنظیم کنند. در مقام مقایسه، گوش یک انسان نوجوان با سطح شنوایی کامل، توانایی تشخیص تغییرات صدا به میزان بیشتر از ۷ سنت را داراست. این موضوع به این معنی است که تیونرهای حرفهای، ساز را با دقتی بالاتر از گوش انسان تنظیم میکنند.
- هرچند وقت یک بار باید گیتار خودم را کوک کنم ؟
-
- هر زمانی که کوک آن به هم ریخته باشد و صدای تولیدی آن، خارج از عرف و حالت نرمال گیتار باشد. در حقیقت نیاز به کوک کردن گیتار، توسط گوشهای نوازنده حس میشود.
- گیتار من زیاد از کوک خارج میشود، دلیل آن چیست ؟
-
- خارج شدن گیتار از کوک میتواند تحت تاثیر عوامل زیادی باشد. ایرادات بخش بریج، ایرادات تیونر، خراب شدن سیم و از دست دادن خاصیت ارتجاعی خود، کج بودن دسته گیتار و … از دلایل خارج شدن گیتار از کوک است.
- Clip-on تیونر چیست؟
-
- تیونرهای Clip-on، بدون نیاز به اتصال مستقیم به گیتار، میتوانند به هنرجو در کوک کردن گیتار کمک کنند. در این حالت، تیونر از طریق گیره فلزی خود، به بخشی از بدنه گیتار متصل شده و ارتعاشات و صدای خروجی آن را توسط میکروفن داخلی خود ضبط میکند.
- آیا تفاوتی در کوک کردن سیم گیتار نو با سیم گیتار کهنه وجود دارد؟
-
- در حد بسیار کمی! در حقیقت سیمهای گیتار نو، برای رسیدن به حالت ایده آل ارتجاعی خود، نیاز به زمان اندکی دارند. توصیه میشود پیش از کوک اولیه سیم جدید خود، چند دقیقه با گیتار نواخته تا سیمهای آن از حالت کارخانهای خود خارج شوند.
- سیستم ترمولو تاثیری در کوک گیتار دارد؟
-
- بله ! سیستم ترمولو باعث شده تا کوک کردن گیتار اندکی متفاوتتر از حالت عادی انجام شود. در گیتارهای مجهز به ترمولو، بهتر است کوک گیتار را از سیم آخر شروع کنید تا زمانی که به کوک سیم اول میرسید، کوک بقیه سیمها تغییری نکند.
- سرعت نوازندگی و نحوه آن تاثیری در کوک گیتار دارد؟
-
- قطعا بله! شما باید در هنگام کوک گیتار، میزان فشار یکسان با حالت نوازندگی خود را به سیم گیتار وارد کنید؛ همچنین اگر از پیک در حین نواختن استفاده میکنید، گیتار خود را نیز باید با پیک کوک کنید. دقت داشته باشید که کوک گیتار و کشش سیمهای آن، بر اساس نحوه نوازندگی شما تنظیم شده است و اگر در هنگام نوازندگی، فشاری بیشتر از حالت کوک کردن را به سیم گیتار وارد کنید، صدای تولیدی آن مطابق بر کوک مورد نظر شما نخواهد بود.
- معیار سنجش شنوایی «سنت» چیست؟
- واحد سنجشی سنت از تقسیم فاصلهی یک نت تا نت اکتاو بعدی آن بر عدد ۱۲۰۰ به دست میآید. گوش انسان توانایی شنیدن و تشخیص ۵ الی ۷ سنت را دارد (عدد این معیار در افراد با سطح شنوایی مختلف، بسیار متفاوت است). این موضوع به این معنی است که برای کوک کردن ساز با دقت ۱ سنت، نیاز به استفاده از یک تیونر حرفهای خواهید داشت.
