اسپیکر مانیتورینگ

اسپیکر مانیتورینگ چیست ؟‌

کلمه Monitor در زبان انگلیسی به معنای تحت نظر گرفتن رفتار هر چیزی است. حال اسپیکر مانیتورینگ (Monitoring Speaker)، همان‌طور که از اسمش مشخص است، اسپیکری است که برای تحت نظر گرفتن رفتار صدا مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

به طور کلی‌، اسپیکر‌های خانگی که با نام تجاری Hi-Fi شناخته می‌شوند، به نحوی تنظیم شده‌اند که موسیقی در حال پخش، با بیس حجیم و کوبنده پخش شود. این سبک از اسپیکر‌ها برای استفاده خانگی و گوش دادن روزمره به موسیقی طراحی شده‌اند و صدای در حال پخش آن‌ها، از دقت چندانی برخوردار نیست.

اسپیکر مانیتورینگ بر خلاف اسپیکر Hi-Fi، هیچ قسمتی از بازه فرکانسی صدا را تقویت نمی‌کند و صدای خروجی آن، دقیقا مطابق با صدای ضبط شده‌ قطعه موسیقی و به اصطلاح Flat است. از اسپیکر مانیتورینگ برای بررسی اجزای فرکانس صدا استفاده می‌شود. با استفاده از اسپیکر مانیتورینگ، مهندس صدا و آهنگساز می‌تواند کوچکترین تغییرات بخش‌های مختلف موسیقی همچون میکس، مستر، نویز بک‌گراند، هیس (Hiss) و … را پیدا کرده و با توجه به آن، ایراد مورد نظر را رفع کند.

دقت داشته باشید که برای استفاده از اسپیکر مانیتورینگ، باید برای خرید کارت صدای استودیویی نیز اقدام کنید. 

تفاوت‌ اسپیکر مانیتورینگ با اسپیکرهای معمولی چیست ؟

تفاوت‌ بین اسپیکر مانیتورینگ با اسپیکر‌های معمولی را می‌توان از چهار منظر متفاوت بررسی کرد.

صدا‌

همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، اسپیکر مانیتورینگ صدای موسیقی را بدون هیچ تغییری نسبت به صدای فایل صوتی پخش می‌کند. این موضوع به این معنی است که بر خلاف اسپیکر‌های معمولی، هیچ بخشی از فرکانس صدا تقویت (Amplify) نشده است. این قابلیت باعث می‌شود که نوازنده بتواند کنترل کاملی بر قطعه موسیقی خود داشته و تمام جزئیات صدای آن را با وضوح مناسبی بشنود. 

امپلی‌فایر

اکثر اسپیکر‌های مانیتورینگ موجود در بازار از نوع Active هستند.این موضوع به این معنی است که ووفر و میدرنج توئیتر به صورت جداگانه توسط یک امپلی‌فایر تغذیه می‌شوند تا صدای خروجی دستگاه، از تفکیک و شفافیت بیشتری برخوردار باشد. در اسپیکر‌های خانگی، تمامی وظایف امپلی‌فایر توسط دستگاه پخش صوتی انجام می‌شود و اسپیکر‌های آن معمولا از نوع Passive هستند.

تقسیم فرکانس صدا (Crossover)

در اسپیکر‌های Hi-Fi، تمام فرکانس‌های موسیقی در حال پخش، با یک سیگنال ثابت به اسپیکر ارسال می‌شود و هر کدام از بخش‌های اسپیکر مانند ووفر و توئیتر، با توجه به بازه فرکانسی قابل پخش خود، صدای مورد نظر را تولید می‌کنند.

در اسپیکر‌های مانیتورینگ، از سیستم Crossover استفاده می‌شود. با استفاده از این قابلیت، فرکانس صدای خارج شده از کارت صدا، به چند بخش مختلف تقسیم شده و به صورت جداگانه، به ووفر و توئیتر ارسال می‌شود. در این حالت، فرکانس‌های High-end و Mid-range تنها توسط توئیتر و فرکانس‌های Low-end تنها توسط ووفر پخش می‌شوند و شفافیت کلی صدای خروجی اسپیکر به میزان بسیار زیادی افزایش می‌‌یابد. 

بازه اثربخشی (Field of Effectiveness)

اسپیکرها به طور کلی به سه مدل مختلف NearField , MidField و Far Field تقسیم می‌شوند. تفاوت مدل‌های مختلف اسپیکر‌ها به منطقه اثر بخشی صدای آن‌ها باز می‌گردد. در یک اسپیکر Nearfield، صدای اسپیکر در نزدیکی اسپیکر در بهترین حالت خود قرار دارد و شنونده با دور شدن از آن، کیفیت صدای خود را از دست می‌دهد. در نقطه مقابل، اسپیکر‌های Farfield صدای Low-End بسیار زیاد و با اعوجاج بیشتری در نزدیکی خود تولید می‌کنند و کیفیت صدای آن‌ها، با دور شدن از اسپیکر بهتر می‌شود. 

اکثر اسپیکرهای مانیتورینگ از نوع Nearfield بوده و برای کاربری استودیویی طراحی شده‌اند و اصولا بهترین کاراکتر صدای آن‌ها، در جلوی اسپیکر و در فاصله کمتر از ۲ متر ارائه می‌شود. 

در مقابل، اسپیکر‌های های-فای و یا کابینت‌های صدا، از نوع FarField بوده و بیشترین میزان شفافیت را در فاصله‌ای بیشتر از ۲ متر ارائه می‌دهد. این سبک از اسپیکر‌ها برای استفاده خانگی، کنسرت و اجرا، سالن‌های اجتماعات و …کاربرد دارند. 

اسپیکر مانیتورینگ پسیو یا اکتیو؟

به طور کلی، اکثر اسپیکرهای مانیتورینگ صدا به امپلی‌فایر داخلی مجهز شده‌اند و تغذیه هر بخش آن‌ها، توسط این امپلی فایر صورت می‌گیرد. در این بین، بعضی از اسپیکرهای مانیتورینگ که به اسپیکر مانیتورینگ پسیو معروف هستند، فاقد هرگونه یونیت امپلی‌فایر بوده و تمام صدای آن‌ها از طریق امپلی‌فایر خروجی تامین می‌شود. این سبک‌از اسپیکرها برای آن دسته از نوازندگانی طراحی شده است که به یک امپلی فایر قدرتمند در استودیو خود دسترسی داشته و قصد تکمیل ست‌آپ پخش موسیقی خود را دارند.

راهنمای خرید اسپیکر مانیتورینگ

انتخاب اسپیکر مانیتورینگ مناسب، به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت. 

نیازسنجی

بهتر است پیش از خرید اسپیکر مانیتورینگ، نیازهای خود را بررسی کرده و بر اساس آن، محصول مورد نظر خود را انتخاب کنید. برای مثال، یک نوازنده تازه کار نیازی به خرید یک اسپیکر مانیتور گران قیمت نداشته و هزینه اضافی برای خرید یک اسپیکر مانیتورینگ بالارده، می‌تواند برای دیگر تجهیزات استودیویی صرف شود. 

ابعاد استودیو

اکثر اسپیکر‌های ماینتورینگ از نوع Nearfield بوده و برد محدودی دارند؛ این سبک از اسپیکرها برای فاصله بسیار نزدیک طراحی شده‌اند و با دور شدن از آن‌ها، کیفیت صدای آن‌ها افت می‌کند. به همین دلیل، بهتر است پیش از خرید مانیتور صدا، محل جایگیری اسپیکر مانیتورینگ در استودیو خود را تعیین کرده و بر اساس آن، مانیتور صدای مورد نیاز خود را خریداری کنید. 

همچنین برای صرفه جویی در هزینه و فضای استودیو، می‌توانید در هنگام خرید گیتار الکتریک، از خرید آمپلی‌فایر صرف نظر کرده و آن را به کارت صدای استودیویی متصل کنید. سپس با لود کردن یک پلاگین آمپلی فایر مناسب، می‌توانید از اسپیکر‌های خود به عنوان یک آمپلی فایر گیتار استفاده کنید. 

سبک موسیقی

سبک موسیقی و نوع کار نوازنده، تاثیر مستقیمی روی انتخاب اسپیکر مانیتورینگ دارد. برای مثال، فردی فعال در صنعت سینما، برای ادیت صدای یک فیلم، نه تنها به اسپیکر‌های ماینتورینگ، بلکه به یک ساب‌ووفر برای تکمیل تجهیزات استودیویی خود نیاز دارد. این در حالی است که آهنگساز قطعات موسیقی هیپ‌هاپ، می‌تواند تنها با استفاده از یک جفت اسپیکر مانیتورینگ، نیازهای خود را رفع کند. (البته در این شرایط، داشتن ساب ووفر برای بهبود مانیتورینگ فرکانس‌های Low-End امری ضروری است، اما می‌توان بدون آن نتیجه مناسبی را از نرم‌افزار آهنگسازی دریافت کرد.)

قیمت

قیمت اسپیکر مانیتورینگ به دقت صدای آن‌، امپلی‌فایر داخلی، متریال به کار رفته در ساخت اسپیکر،کشور و برند سازنده و بدنه آن و … بستگی دارد. حال ممکن است اسپیکر مانیتورینگ ارزان قیمت و Entry-Level، کاملا پاسخگوی نیاز های شما باشد و نیازی به هزینه بیشتر برای اسپیکر مانیتورینگ گران‌قیمت تر نداشته باشید. در هر صورت با نیازسنجی درست می‌توانید در بین نمونه‌های متعدد و فراوان موجود در بازار، اسپیکر مانیتورینگ مورد نظر خود را پیدا کنید. 

نحوه راه اندازی و ست‌-آپ اسپیکر مانیتورینگ

در صورتی که قصد دارید اسپیکر مانیتورینگ را به تجهیزات استودیویی خود استفاده کنید، بهتر است برای آکوستیک کردن فضا و ست‌آپ درست اسپیکر، از یک مهندس صدا کمک بگیرید.

اما در صورتی که قصد ست‌آپ کردن یک استودیوی حرفه‌ای را ندارید، رعایت چند نکته مهم باعث می‌شود که صدای خروجی اسپیکر مانیتورینگ شما بهبود پیدا کند. 

-توئیتر‌های اسپیکر، باید هم‌سطح گوش شنونده باشند.

-بهتر است فاصله اسپیکر‌ها از هم‌دیگر به یک اندازه باشد.

-بهتر است متریال قرار گرفته در زیر اسپیکر، از جنسی سخت و با رزنانس پایین باشد.(برای مثال، میز چوبی به مراتب از میز شیشه‌ای بهتر است). همچنین بهتر است که از یک پد فوم آکوستیک در زیر اسپیکر استفاده کنید.

-ماینتورهای صدا باید به سمت سر نوازنده تنظیم شده باشند. یک مثلث متساوی الاضلاع را در نظر بگیرید. دو ضلع آن اسپیکر‌های مانیتورینگ و یک ضلع دیگر، گوش‌های نوازنده است.
- در صورتی که قصد خرید گیتار آکوستیک را دارید، باید راه حلی برای انتقال صدای آن به کامپیوتر پیدا کنید. می‌توانید با خرید میکروفون استودیویی مستقیما صدای گیتار را ضبط کرده و آن را با استفاده از اسپیکرهای مانیتورینگ پالایش کنید و یا این که به سراغ اتصال مستقیم از طریق پیکاپ Piezo بروید. در هر دو حالت، بهتر است که در هنگام تمرین یا ضبط، صدای گیتار از اسپیکرها پخش نشود چرا که این صدا می تواند باعث ایجاد فیدبک در خروجی گیتار شود. 

بهترین برندهای سازنده اسپیکر مانیتورینگ

1-برند Yamaha

شاید اسپیکر مانیتورینگ NS10 شرکت Yamaha را بتوان موفق‌ترین اسپیکر مانیتورینگ تاریخ نامید؛ اسپیکری که الهام‌بخش محصولات موفق سری HS این شرکت بوده و بسیاری از محصولات این شرکت، بر اساس این اسپیکر مانیتورینگ محبوب توسعه یافته‌اند. شرکت Yamaha با داشتن تجربه پنجاه ساله در تولید اسپیکرهای مانیتورینگ، به عنوان یکی از برترین فعالان این حوزه شناخته می‌شود.

2-برند PreSonus 

شرکت PreSonus به تولید محصولات مقرون به صرفه با کیفیت فوق‌العاده مشهور است و این موضوع به خوبی در اسپیکر مانیتورینگ های این شرکت مشهود است. متریال درجه یک در کنار کنترل تن صدای فوق‌العاده، جزئی از امضای محصولات سری Eris این شرکت محسوب می‌شود. اسپیکر‌های ماینتورینگ شرکت PreSonus، برای آن دسته از نوازندگانی مناسب است که به دنبال کیفیت بالا و قیمت مناسب در یک اسپیکر مانیتورینگ هستند. 

3-برند Focal 

شرکت فرانسوی Focal را می‌توان یکی از پرچمداران محصولات بالارده استودیویی نامید. اسپیکر مانیورینگ‌های این شرکت با لیست بلندبالایی از قابلیت‌های مختلف به بازار عرضه شده‌اند و محصولات تولیدی آن‌، در اکثر استودیوهای حرفه‌ای آهنگسازی حضور دارند. اسپیکرهای مانیتورینگ Focal، صدای بسیار شفاف و دقیقی داشته و البته، قیمت آن‌ها نسبت به نمونه‌های دیگر موجود در بازار، در سطح بالاتری قرار می‌گیرد.

4-برند ADAM Audio 

شرکت Adam Audio، در بازار محصولات بالارده فعالیت داشته و اسپیکر مانیتورینگ‌های تولیدی این شرکت، از بالاترین سطح کیفی بهره می‌برند. تمامی اسپیکر‌های بالارده این شرکت به یک توئیتر خاص با نام تجاری Folded Ribbon مجهز شده اند. این نوع خاص از توئیتر، کوچک‌ترین جزئیات و تغییرات صدا در روند میکس را مشخص کرده و دیستورشن بسیار ناچیزی را تولید می‌کند.